• Strona główna
• Strefa wiedzy
• Pakiet Mobilności - zasady

Pakiet Mobilności - zasady

• 18.08.2023
• Nowydostawczy.pl

Czym jest Pakiet Mobilności?

Pakiet Mobilności to zbiór regulacji prawnych, mający na celu unormowanie zasad transportu drogowego na terenie Unii Europejskiej, z uwzględnieniem takich obszarów, jak: czas jazdy i odpoczynku oraz monitoring (tachografy), delegowanie kierowców oraz dostęp do rynku.

Wejście w życie Pakietu Mobilności w 2022 wywołało sporo komplikacji oraz obaw przedsiębiorców branży transportowej, którzy dopatrywali się dodatkowego wzrostu kosztów działalności, co za tym idzie wzrost cen rynkowych towarów importowanych.

Pakiet Mobilności - co obejmuje?

Pierwsze regulacje wynikające z Pakietu Mobilności weszły w życie w 2020 roku i dotyczyły m.in.

• Obowiązkowa organizacja powrotu kierowcy do centrum operacyjnego (bazy) lub miejsca zamieszkania kierowcy co 4 tygodnie – powrót na co najmniej 45 godzin; w przypadku wykorzystania w trasie dwóch odpoczynków tygodniowych skróconych – powrót przed kolejnym odpoczynkiem tygodniowym regularnym (co 3 tygodnie).
• Zaostrzenie reguł dotyczących odpoczynków tygodniowych skróconych. Kierowca międzynarodowy może odbyć dwa skrócone tygodniowe okresy odpoczynku pod rząd (2x24h) pod warunkami – rozpoczęcia przynajmniej dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych poza granicą; w każdych czterech tygodniach zrealizowane zostały dwa tygodniowe odpoczynki regularne i dwa skrócone; po dwóch odpoczynkach tygodniowych skróconych, kolejnym odpoczynkiem powinien być tygodniowy regularny, poprzedzony rekompensatą za dwa poprzednie skrócenia – w bazie lub miejscu zamieszkania (konieczność udokumentowania powrotu/miejsca).
• Uszczegółowienie i podkreślenie zakazu odbierania odpoczynków tygodniowych regularnych w kabinie pojazdu – zakaz dotyczy regularnych tygodniowych odpoczynków oraz postojów trwających więcej niż 45h (np. z powodu odbieranej rekompensaty); dodatkowe założenie, że odpoczynki 45h odbywa się w miejscu przyjaznym dla wszystkich płci z odpowiednim zapleczem sanitarnym oraz sypialnym.
• Możliwość przedłużenia jazdy dziennej oraz tygodniowej o maksymalnie 1 lub 2 godziny przy powrocie do bazy lub do domu na odpoczynek tygodniowy – konieczność udokumentowania odstępstwa od przepisów i szczególnych okoliczności, tak jak w przypadku art. 12/561/2006 (dodatkowy ustęp w art. 12); obowiązek rekompensaty tego czasu z innym dowolnym odpoczynkiem w ciągu 3 tygodni; wydłużenie czasu jazdy o 2 godziny tylko, jeżeli kierowca odbierze 30 minut dodatkowej przerwy przed tym okresem i powróci na odpoczynek tygodniowy regularny – 45h; brak możliwości powołania się na omawiany paragraf przy naruszeniu zasad odpoczynków tygodniowych. Przy naruszeniu innych zasad np. odpoczynków tygodniowych, odpoczynków dziennych w załodze, jazdy ciągłej, jazdy dwutygodniowej.

Drugi Pakiet zmian wszedł w życie w 2 lutego w 2022 roku i dotyczył uregulowania kwestii wynagrodzenia kierowców. Według nowych zasad kierowca międzynarodowy ma otrzymywać wynagrodzenie minimalne zgodne z wynagrodzeniem minimalnym kraju, w którym wykonuje usługę.

Regulacja nie dotyczy przejazdów tranzytowych oraz przejazdów bilateralnych z i do kraju bazowego.

Zapis obejmuje przede wszystkim przejazdy kabotażowe jeśli kierowca jednego kraju członkowskiego przewozi towar na terenie innego kraju Unii Europejskiej lub w przypadku cross-trade’u, czyli transportu z jednego kraju do drugiego, który nie jest krajem bazowym przewoźnika lub firmy.

Zmiany, jakie zapowiedziano, poza rozliczeniem czasu pracy kierowców były związane również ze zmianą zapisów w tachografach, czyli urządzeniach rejestrujących czas i parametry jazdy ciężarówki. Od 2022 roku kierowca po przekroczeniu granicy miał obowiązek dokonać odpowiedniego wpisu zaraz po przekroczeniu granicy nowego kraju. Od 2025 pojazdy będą wyposażone w nowe tachografy, które będą wykonywały zapisy automatycznie.

Kolejne zmiany jakie weszły w życie w kolejnym pakiecie zmian objęły finansowe zabezpieczenie pojazdów oferujących usługi transportowe. Pojazdy o DMC powyżej 2,5 tony będą musiały posiadać zabezpieczenie finansowe: pierwszy pojazd 1800 Euro, drugi i każdy kolejny po 900 Euro. Wraz z majowym pakietem wszedł także obowiązek posiadania międzynarodowej licencji i zezwolenia na wykonywanie zawodu. Warto pamiętać, że d stycznia 2023 roku przewoźnicy drogowi mają obowiązek zgłaszania zezwolenia na wykonywanie zawodu organowi odpowiedzialnemu za udzielanie, cofanie, uznawanie lub wstrzymywanie tych uprawień.

• oświadczenia o liczbie osób zatrudnionych, w tym osób, o których mowa w pkt 2, na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, bez względu na formę zatrudnienia;
• informacji o średniej arytmetycznej liczby kierowców zatrudnionych, bez względu na formę zatrudnienia, wykonujących operacje transportowe w roku poprzedzającym obowiązek złożenia informacji.

Nowy pakiet zmian ogłoszony w styczniu 2023 wprowadził również nowe stawki rozliczenia delegacji krajowej, zmiany wynagrodzenia minimalnego, obowiązek montażu inteligentnych tachografów 2 generacji we wszystkich nowo zarejestrowanych pojazdach ciężarowych i autobusach (21 sierpnia 2023 roku). Nowa generacja tachografów będzie automatycznie rejestrować moment przekroczenia granicy kraju, okres załadunku i rozładunku, a także lokalizację czynności. Tachografy inteligentne są wyposażone w łączność krótkiego zasięgu, dzięki której odczyt z tachografu będzie wykonywany zdalnie przez inspektorów transportu drogowego. Jeśli pojazd obsługuje transport wyłącznie krajowy nie ma zastosowanie obowiązku montażu tachografu tej generacji.

Doprecyzowanie definicji bazy eksploatacyjnej. Od roku 2023 taka baza musi znajdować się w Polsce i być wyposażona w odpowiedni sprzęt i urządzenia, które zapewnią prowadzenie działalności w sposób ciągły i zorganizowany. Jej wielkość musi być z kolei adekwatna do skali prowadzonej działalności. W jej skład musi też wchodzić co najmniej jeden z następujących elementów:

• miejsce postojowe,
• miejsce załadunku i rozładunku,
• miejsce konserwacji i naprawy.

Przepisy określają minimalną liczbę miejsc parkingowych w bazie. Od początku stycznia bieżącego roku taka baza eksploatacyjna firmy transportowej musi mieć tyle miejsc postojowych, ile wynosi 1/3 floty pojazdów zgłoszonych do licencji.

2.02.2022

• Kierowca na początku pierwszego postoju po przekroczeniu granicy państwa członkowskiego wprowadza symbol państwa, do którego wjechał. Postój ten odbywa się w najbliższym możliwym miejscu postoju na granicy lub po jej przekroczeniu;
• Wyrównanie do pensji sektorowej nie będzie obowiązywało w przypadku tranzytu oraz transportu bilateralnego (dwóch dodatkowych operacji, załadunku i rozładunku);
• Przerzuty między dwoma krajami wykonane przez przewoźnika, ale nie może mieć siedziby w żadnym z nich.
• Wyższe taryfikatory kar.
• Konieczność zgłaszania kierowców do systemu IMI (a dokładnie do Portalu zgłoszeń delegowania).
• Kontrola wykonywanych kabotaży, powrotu kierowców.

21.02.2022

• Raz na osiem tygodni obowiązuje nakaz zjeżdżania ciężarówki do kraju zarejestrowania (konieczność udokumentowania powrotu).
• Po wykonaniu trzech operacji kabotażowych na terenie danego kraju, przez cztery dni będą wstrzymane kolejne operacje kabotażowe, tzw. colling off. (3 operacje kabotażowe w 7 dni+ 4 dni zakazu wykonywania kabotażu w tym samym kraju, tym samym pojazdem).
• Przewozy kombinowane będą mogły zostać objęte zasadami kabotażu (warunkiem będzie odbycie trasy w jednym państwie UE).

Przejazdy objęte zasadami delegowania:

• cross- trade (przerzuty pomiędzy innymi krajami niż siedziba firmy);
• kabotaż.

Przejazdy wykluczone z delegowania:

• tranzyt;
• przewozy bilateralne (dwustronne – czyli załadunek i rozładunek).

20.05.2022

• Posiadanie licencji na przewóz drogowy będzie wymagane dla pojazdów już od 2,5 tony DMC.
• Wymóg zabezpieczenia finansowego na pierwszy pojazd 1800 euro, na każdy kolejny 900 euro.
• Przedsiębiorstwa oparte o transport odbywający się za pomocą pojazdów od 2,5 tony DMC będą zobowiązane do zarejestrowania siedziby firmy.
• Przewoźnicy pojazdów od 2,5 tony DMC będą objęci przepisami wspólnych zasad (licencja i kabotaż).

20.08.2023*

• Wszystkie nowo zarejestrowane pojazdy będą obowiązkowo wyposażone w tachografy piątej generacji. Tachografy nowego typu będą m.in. automatycznie rejestrować moment przekroczenia granicy, korzystając z systemu satelitarnego.

31.12.2024*

• Zakres kontroli na drodze zostanie zwiększony do 56 dni.
• Inteligentne tachografy drugiej generacji powinny być zamontowane także w starszych pojazdach, które wykonują transport międzynarodowy i nie posiadają dotychczas tachografu czwartej generacji.

20.08.2025*

• Inteligentne tachografy drugiej generacji powinny być zamontowane także w starszych pojazdach, które posiadają tachograf inteligentny pierwszej generacji.

01.06.2026*

• Tachografy inteligentne drugiej generacji będą obowiązkowe dla pojazdów o DMC od 2,5 tony, które działają w transporcie międzynarodowym.

* pod warunkiem, że do tego czasu wejdą w życie odpowiednie przepisy oraz zostaną ukończone prace nad nowym typ

Czym jest transport tranzytowy?

W transporcie między narodowym transport tranzytowy to taki, w którym towary przewożone są z jednego kraju do drugiego przez terytorium innego kraju, bez prawa do składowania czy rozładunku (tranzyt bezpośredni) lub jeśli przewożony ładunek obcy jest składowany przez pewien czas na terytorium własnego kraju (tranzyt pośredni).

Czym jest transport bilateralny/dwustronny?

Transport bilateralny to rodzaj dwustronnego przewozu towaru lub osób, z kraju przewoźnika do państwa docelowego i z powrotem. transport odbywa się między krajami, która zawarły między sobą umowę bilateralną. transportem bilateralnym może być transport np. z Polski do Niemiec i następnie do Hiszpanii, dlatego, że Niemcy i Hiszpania posiadają takie porozumienie transportowe.

Co to oznacza w praktyce?

Polski przedsiębiorca oferujący usługi transportowe będzie musiał zapłacić swoim pracownikom, wykonującym pracę kierowcy międzynarodowego, dietę i ryczałt za nocleg, które nie będzie objęty wynagrodzeniem z tytułu minimalnej płaci w kraju wykonania usługi oraz wyrównanie różnicy płacy minimalnej pomiędzy tą funkcjonującą w Polsce a tą w kraju wykonania usługi.

Transport bilateralny a wynagrodzenie

Pakiet Mobilności w minimalnym stopniu dotyczy transportu bilateralnego z uwagi na możliwość transportu towarów i osób do krajów trzecich. W przypadku transportu bilateralnego możliwy jest częściowy rozładunek na terytorium kraju, przez który jest przewożony.

Wprowadzony Pakiet Mobilności, w przypadku transportu bilateralnego umożliwił kierowcom dokonanie dodatkowej czynności (jednej) w trakcie przejazdu, oraz dwóch w trakcie powrotu, jeśli w trakcie przejazdu nie dokonał on żadnego rozładunku lub załadunku. Należy pamiętać, że kierowca, który przeprowadza transport bilateralny nie podlega rozliczeniu na zasadach delegacji i rozliczania pracy zgodnie z płacą minimalna kraju wykonywania przewozu. Przewóz bilateralny nie podlega również naliczaniu diet i ryczałtów za nocleg

 „(…) kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy”.

Jak obliczyć wynagrodzenie kierowcy w transporcie bilateralnym?

Kierowca, który wykonuje przewóz w formie transportu bilateralnego, nie jest w delegacji, więc podlega zasadom rozliczenia pracownika w podróży służbowej (pensja zasadnicza wraz z dodatkami za nadgodziny dzienne, nocne, ewentualne dyżury.

Czym jest przewóz kabotażowy?

Kabotaż to rodzaj usługi transportowej realizowany w obrębie jednego kraju w UE oferowany przez zagranicznego przewoźnika (np. firma transportowa z Polski oferuje usługi transportu towarów i ludzi na terenie Francji). To właśnie głównie w związku z transportem kabotażowym wprowadzono Pakiet Mobilności.

Czym jest przewóz typu cross-trade?

Transport Cross-trade to transport towarów realizowany pomiędzy dwoma krajami, w przypadku gdy w żadnym z nich firma oferująca transport nie posiada siedzimy w żadnym z nich.

Dowiedź się więcej na temat: Licencja spedycyjna

Aktualizacja: Czas pracy kierowcy wykonującego przewóz okazjonalny - zmiany rozliczenia

Okazjonalny przewóz osób - Komisja Europejska zmienia przepisy

Komisja Europejska wprowadziła zmiany dotyczące czasu jazdy i odpoczynku kierowców, ale tylko dla bardzo wąskiej ich grupy. W maju 2024 roku weszło w życie rozporządzenie 2024/1258, które zmieniło dotychczas obowiązujące rozporządzenie 561/2006 w sprawie czasu jazdy, obowiązkowych przerw i odpoczynku kierowców. Nowe przepisy pozwalają na większą elastyczność w planowaniu okazjonalnych przewozów osób (tych krajowych, jak i międzynarodowych).

Przewóz okazjonalny - co to

Okazjonalny przewóz osób to rodzaj transportu osób do miejsca docelowego, pojazdem samochodowym, który nie mieści się w ramach definicji usług regularnych (specjalnych i wahadłowych) i jest wykonywany na zlecenie.

Przewóz okazjonalny nie jest uregulowany harmonogramem, odbywa się bez stałego rozkładu jazdy, nie posiada stałej trasy. Przewóz okazjonalny to np. wycieczki autokarowe, przewóz osób wynajmowanym pojazdem na zlecenie.

Przerwa w jeździe - nowe zasady

Zgodnie z art. 7 rozp. 561/2006, kierowcy zawodowi mają obowiązek odbierać przerwy wynoszące co najmniej 45 minut, najpóźniej po każdym skumulowanym okresie prowadzenia pojazdu wynoszącym 4,5 godziny. Alternatywnie, przerwę tę mogą podzielić na dwie części w ten sposób, że pierwsza z nich trwa co najmniej 15 minut, a druga co najmniej 30 minut. Przerwy nie mogą być zamienione.

W przypadku kierowców wykonujących transport okazjonalny, mają oni możliwość do odbioru przerwy na innych zasadach, z możliwością podziału przerwy na dwie części minimum po 15 minut każda, tak aby łączny czas wynosił minimum 45 minut (np. 30 minut + 15 minut, 20 minut + 25 minut).

Odbiór odpoczynku dziennego - 25 godzin zamiast 24

W przypadku kierowców wykonujących przewóz okazjonalny możliwy jest odbiór dziennego odpoczynku jeden raz w ramach 25 godzinnego okresu rozliczeniowego, a nie 24 godzinnego tak jak do tej pory, pod warunkiem, że zostaną spełnione warunki, takie jak: nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu drogowego, nie zagraża to warunkom pracy kierowcy, łączny, skumulowany czas jazdy kierowcy w danym dniu nie przekracza 7 godzin, kierowca wykonuje pojedynczy okazjonalny przewóz osób trwający co najmniej sześć kolejnych okresów 24-godzinnych, zachowany zostaje maksymalny wymiar czasu pracy, zgodny ze stosownymi przepisami.

Możliwe jest wydłużenie okresu rozliczeniowego do 25 godzin dwukrotnie, w ramach jednego okazjonalnego przewozu, który trwa przez minimum osiem kolejnych okresów 24h.

Odpoczynek tygodniowy kierowców

W nowych przepisach uwzględniono wyjątek dotyczący kierowców wykonujących transport okazjonalny, który dotyczy odbioru odpoczynku tygodniowego po 12 okresach 24, a nie po 6 okresach tak jak do tej pory. Dodatkowo wyjątek ten dotyczy od teraz zarówno kursów międzynarodowych, jak i krajowych pod warunkiem, że zostaną spełnione warunki: poprzedni odpoczynek tygodniowy kierowcy był regularny, tj. minimum 45 godzin, po skorzystaniu z wyjątku kierowca odbiera od razu dwa regularne tygodniowe odpoczynki lub jeden regularny i jeden skrócony (rekompensata najpóźniej do końca trzeciego tygodnia po zakończeniu okresu wyjątku), autobus jest wyposażony w tachograf cyfrowy, w przypadku jazdy w porze nocnej (22:00 – 6:00) autobus obsługuje załoga wieloosobowa. W przeciwnym razie, tj. w przypadku tylko jednego kierowcy, skumulowany czas jazdy tzw. ciągłej (czyli bez wymaganej przerwy) jest skrócony do 3 godzin (zamiast 4,5 godziny).

Nowy formularz jazdy dla kierowców okazjonalnych

Aby kierowca wykonujący transport okazjonalny, mógł skorzystać z prawa do elastycznego rozliczenia czasu pracy i przerw musi przedstawić do kontroli drogowej formularz przejazdu, zgodny z art. 12 rozp. 1073/2009. Ponadto, podczas kontroli kierowca musi przedstawić kopie formularzy jazdy za ostatnie 28 dni, a od 31 grudnia 2024 roku ostatnie 56 dni. Za dostarczenie formularzy przejazdu kierowcy wykonującego kurs odpowiada przedsiębiorstwo transportowe.