Samochody do przewozu osób z niepełnosprawnością

  • 04.10.2023
  • Nowydostawczy.pl
transport osób niepełnosprawnych

Samochody do przewozu osób z niepełnosprawnością to zazwyczaj furgony, do których można wygodnie wjechać wózkiem, ale nie tylko.

Mogą to być jednak też auta zaadaptowane pod samodzielne prowadzenie przez osobę niepełnosprawną lub z odpowiednimi udogodnieniami, które są dostosowane do stopnia oraz rodzaju niepełnosprawności. Dowiedz się, wszystkiego, co warto wiedzieć o tego rodzaju samochodach.

Samochód z dopłatą PFRON

Program PFRON Samodzielność - Aktywność - Mobilność umożliwia dofinansowanie zakupu samochodu w zabudowie dostosowanej do transportu osób niepełnosprawnych, ale także przystosowanych do prowadzenia przez osoby niepełnosprawne. Ile wynosi pula dostępnego dofinansowania?

Program samochodowy Samodzielność - Aktywność - Mobilność ruszył w tym roku już 1 marca. Druga tura wystartowała 31 lipca. Poniżej prezentujemy szczegóły dotyczące programu, kto może być jego beneficjentem, jakie dokumenty należy złożyć, by otrzymać dofinansowanie oraz jak wygląda system przydzielania punktów.

Kto może ubiegać się o dofinansowanie?

Beneficjentem może być osoba z niepełnosprawnością, która spełnia następujące warunki:

  • jest osobą, która nie może poruszać się bez użycia wózka inwalidzkiego i legitymuje się ważnym:
    • orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji albo
    • orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
    • orzeczeniem, o którym mowa w art. 5 pkt 1, 1a albo art. 62 ust. 2 pkt 1 albo ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • oświadczy, że nie dokona zbycia pojazdu dofinansowanego ze środków Programu, przez okres co najmniej 60 miesięcy od dnia otrzymania dofinansowania,
  • nie została umieszczona w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich.

Konieczność stosowania wózka inwalidzkiego musi być poświadczona zgodnie z wymogami zawartymi w załączniku do Programu.

W przypadku, gdy wniosek dotyczy zakupu pojazdu dostosowanego do potrzeb kierowcy poruszającego się na wózku inwalidzkim, do wniosku dołącza się również cyfrowe odwzorowanie prawa jazdy kategorii B.

Zasady przyznawania dofinansowania PFRON Program samochodowy

Zarząd PFRON ogłasza, przed rozpoczęciem naboru w danej turze, wysokość środków do rozdysponowania w tej turze oraz ich podział na poszczególne oddziały PFRON.

Po upływie terminu składania wniosków w danej turze naboru wniosków, w każdym oddziale PFRON tworzy się listę rankingową złożonych wniosków ułożoną wg sumy liczby punktów za spełnianie poszczególnych kryteriów:

  • wiek osoby niepełnosprawnej do 65 roku życia - 1 punkt;
  • wiek osoby niepełnosprawnej od 4 roku życia - 1 punkt;
  • liczby osób niepełnosprawnych spełniających warunki udziału w programie we wspólnym gospodarstwie domowym - 1 punkt.

W przypadku gdy więcej niż jeden wniosek uzyska taką samą liczbę punktów wnioski z taką samą liczbą punktów szereguje się na liście rankingowej wg czasu (daty, godziny i minuty) ich złożenia przyjmując, że wnioski złożone bliżej terminu rozpoczęcia naboru w danej turze umieszcza się w pierwszej kolejności.

Kryterium, o którym mowa w ust. 2 lit a uznaje się za spełnione dla Beneficjentów w wieku powyżej 65 roku życia, jeżeli są aktywni zawodowo.

Kryterium, o którym mowa w ust. 2 lit c Beneficjent potwierdza składając oświadczenie o liczbie osób niepełnosprawnych spełniających warunki udziału w programie we wspólnym gospodarstwie domowym.

Warunek, o którym mowa w ust. 4 Beneficjent potwierdza składając oświadczenie o zatrudnieniu na okres nie krótszy niż 12 miesięcy, które rozpoczęło się, co najmniej na sześć miesięcy przed złożeniem wniosku albo o prowadzeniu działalności gospodarczej, co najmniej przez sześć miesięcy przed złożeniem wniosku. Beneficjent nie może, w okresie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, odpowiednio, przebywać na urlopie bezpłatnym albo zawiesić działalności gospodarczej.

Dofinansowanie przyznawane jest, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku zgodnie z paragrafem 6 ust. 2 Programu, wg kolejności z listy rankingowej do wyczerpania puli środków w dyspozycji, na podstawie ust. 1, danego oddziału PFRON.

Formy i warunki udzielenia dofinansowania

Dofinansowanie dotyczy części kosztów zakupu dostosowanego samochodu osobowego.

Dofinansowanie może być przeznaczone na zakup nowego dostosowanego samochodu osobowego lub używanego dostosowanego samochodu osobowego, przy czym dofinansowanie zakupu samochodu używanego możliwe jest po spełnieniu następujących warunków:

  • data pierwszej rejestracji pojazdu, którego zakup ma być dofinansowany nie może być wcześniejsza niż 72 miesiące przed datą podpisania umowy na dofinansowanie. Nie ma znaczenia czy podczas pierwszej rejestracji pojazd został określony jako dostosowany;
  • dostosowany samochód osobowy będzie zakupiony od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, której przedmiotem jest handel hurtowy i detaliczny samochodami osobowymi, naprawa samochodów osobowych (dział: 45 Polskiej Klasyfikacji Działalności), potwierdzony wpisem do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON lub tożsamych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie Unii Europejskiej;
  • dostosowany samochód osobowy, na dzień jego odbioru czyli na dzień wystawienia faktury o płatność końcową będzie dopuszczony do ruchu drogowego zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym.

Dostosowany samochód osobowy, którego zakup dofinansowano ze środków Programu:

  • w przypadku dostosowanych samochodów osobowych do potrzeb kierowcy poruszającego się na wózku inwalidzkim – musi umożliwić zajęcie miejsca kierowcy oraz możliwość samodzielnego prowadzenia pojazdu bez konieczności przesiadania się z wózka inwalidzkiego na fotel kierowcy. Wprowadzone dostosowania muszą mieć charakter indywidualny, uwzględniający możliwości beneficjenta;
  • w przypadku dostosowanych samochodów osobowych do potrzeb pasażera poruszającego się na wózku inwalidzkim – musi umożliwić podróż osoby z niepełnosprawnością na wózku inwalidzkim bez konieczności przesiadania się z wózka inwalidzkiego na fotel pasażera.

Wysokość dofinansowania, o którym mowa w par. 10. ust. 1 Programu ma charakter degresywny i uzależniona jest od ceny zakupu dostosowanego samochodu osobowego.

Progi cenowe zakupu dostosowanego samochodu osobowego są dofinansowywane kumulatywnie w następującej wysokości:

  • dla samochodów dostosowanych do ich prowadzenia przez osobę niepełnosprawną, o których mowa w par. 10 ust. 3 pkt 1 Programu:
    • do kwoty 150.000,00 zł - 80%,
    • nadwyżka ponad kwotę 150.000,00 zł do kwoty 250.000,00 zł - 50%,
    • nadwyżka ponad kwotę 250.000,00 zł do kwoty 300.000,00 zł - 30%,
    • nadwyżka ponad kwotę 300.000,00 zł - 0%;
  • dla samochodów dostosowanych do podróży osoby z niepełnosprawnością jako pasażera, o których mowa w par. 10 ust. 3 pkt 2 Programu:
    • do kwoty 130.000,00 zł - 85%,
    • nadwyżka ponad kwotę 130.000,00 zł do kwoty 200.000,00 zł - 50%,
    • nadwyżka ponad kwotę 200.000,00 zł do kwoty 230.000,00 zł - 30%,
    • nadwyżka ponad kwotę 230.000,00 zł - 0%.

Umowa na dofinasowanie zostanie podpisana po złożeniu przez beneficjenta oświadczenia o użytkowaniu pojazdu przez okres nie krótszy niż 60 miesięcy od daty otrzymania dofinansowania.

Jeżeli beneficjent dokona zbycia przedmiotu umowy na dofinansowanie przed upływem 60 miesięcy, o których mowa w par. 10 ust. 6 Programu, zobowiązany jest do zwrotu całości albo części dofinansowania według następujących wytycznych:

  • od 1 do 12 miesiąca włącznie od daty zakupu – zwrot 100% dofinansowania;
  • od 13 do 24 miesiąca włącznie od daty zakupu – zwrot 80% dofinansowania;
  • od 25 do 36 miesiąca włącznie od daty zakupu – zwrot 60% dofinansowania;
  • od 37 do 48 miesiąca włącznie od daty zakupu – zwrot 40% dofinansowania;
  • od 49 do 60 miesiąca włącznie od daty zakupu – zwrot 20% dofinansowania.

W przypadku śmierci beneficjenta zapisy z par. 10 ust. 7 Programu nie będą stosowane.

W okresie 60 miesięcy, o których mowa w par. 10 ust. 6 Programu, beneficjent jest zobowiązany do składania co 12 miesięcy oświadczenia o użytkowaniu samochodu zgodnie z celem Programu.

PFRON w okresie 60 miesięcy od podpisania umowy na dofinansowanie może przeprowadzać kontrolę, której celem będzie weryfikacja spełniania warunków Programu oraz zgodności ze stanem faktycznym oświadczeń złożonych przez Beneficjenta.

Dofinansowaniem mogą być objęte tylko te samochody, na które kupujący otrzyma gwarancję:

  • na okres co najmniej 12 miesięcy od daty zakupu, w przypadku samochodu używanego;
  • na okres co najmniej 24 miesięcy od daty zakupu, w przypadku samochodu nowego.

Dofinansowanie może być wypłacone wyłącznie bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu realizującego umowę sprzedaży.

Wypłata dofinansowania może być zrealizowana na dwa sposoby:

  • w jednej płatności, po przedstawieniu faktury końcowej wraz z protokołem odbioru samochodu;
  • w dwóch ratach i nie więcej niż 50% wysokości dofinansowania, przy czym pierwsza płatność jest wypłacana na podstawie ważnej umowy sprzedaży oraz faktury częściowej, przedstawionej we właściwym Oddziale PFRON, po zawarciu umowy na dofinansowanie, a druga na podstawie faktury końcowej.

W przypadku wykrycia w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 10 niespełniania warunków Programu lub niezgodności oświadczeń ze stanem faktycznym Beneficjent zobowiązany jest do zwrotu przyznanego dofinansowania.

Paragraf 11. Postanowienia dodatkowe

Beneficjent Programu przez 72 miesiące od dnia uzyskania dofinansowania nie może otrzymać dofinansowania z PFRON na zakup dostosowanego samochodu osobowego.

Rodzaje niepełnosprawności a wymagania wobec pojazdów

Duże znaczenie w kontekście pojazdów dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ma rodzaj niepełnosprawności. To w dużej mierze od niego będą zależeć główne wymagania w stosunku do samochodów. Niepełnosprawność ruchowa nie wyklucza prowadzenia auta – można bez problemu zaadaptować auto tak, by pedały obsługiwać za pomocą rąk. Jeżeli jednak nie ma takiej możliwości, należy wybrać auto dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych, ze specjalnymi uchwytami i windą.

Osoby niewidome nie mają możliwości prowadzenia samochodu, jednak mogą podróżować nim z pomocą pasażera. W przypadku osób niesłyszących lub ze znacznym ubytkiem słuchu nie ma przeciwwskazań do prowadzenia pojazdu. Te mogą uzyskać nie tylko dofinansowanie na samochód, ale również na prawo jazdy. Podczas kursu obecny jest tłumacz języka migowego.

Kluczowe modyfikacje i dostosowania

Wśród podstawowych dostosowań i modyfikacji samochodów dla osób niepełnosprawnych można wymienić:

  • podjazdy i windy dla wózków inwalidzkich – o różnych rozmiarach i nośności tak, by ich dopasowanie do samochodu oraz posiadanego wózka było możliwe.
  • specjalne uchwyty i pasy – manualne i automatyczne, służące do unieruchomienia wózka, jak również pasażera w aucie.
  • dostosowane układy kierownicze i pedały – umożliwiające wciskanie hamulca czy gazu ręcznie.

Oprócz tego można zadbać o dostępność dodatkowych systemów wspomagających jazdę, które pozwolą odpowiednio zareagować w sytuacji, gdy ktoś wtargnie na drogę lub pojawi się jakaś przeszkoda w czasie jazdy.

Najpopularniejsze modele samochodów dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością

Wśród najpopularniejszych modeli samochodów, które można z łatwością dostosować do potrzeb osób z niepełnosprawnością, wyróżnić można modele Toyota Proace City Verso, Ford Transit czy Volkswagen Transporter. Wybierając samochód, o możliwość dostosowań należy zawsze pytać producenta lub dealera, a jeżeli nie posiadają oni podwykonawców do tego zadania, można zgłosić się do prywatnej firmy lub szukać konkretnego egzemplarza, który w owe dostosowania już jest wyposażony. W przypadku wspomnianych modeli producenci przewidzieli taką możliwość. Co wyróżnia te samochody, że są tak chętnie wybierane jako pojazdy dla niepełnosprawnych?

Toyota Proace City Verso

Toyota jako producent ma jedną z najszerszych ofert dla osób niepełnosprawnych. Istnieje możliwość zakupu modelu Proace ze specjalną zabudową Mobility. Dzięki niej można przewozić wewnątrz osoby na wózkach inwalidzkich. W środku znajdują się wówczas pasy mocujące wózek, pasy bezpieczeństwa czy specjalne listwy podłogowe. Do wyboru jest wersja z najazdem lub windą. Do tego zamontować można wysuwany stopień, poręcze do trzymania się czy zadbać o miejsce na kolejny wózek. Tylna część pojazdu jest obniżana, a na auto i zabudowę otrzymuje się gwarancję producencką.

Istnieje też opcja zamontowania systemu Carospeed, który zawiera dźwignię przyspieszania i hamowania ręcznego, przymocowaną tuż obok lewarka. Rozwiązanie nie wymaga ingerencji w konstrukcje auta, co sprawia, że po jego zdemontowaniu samochód wraca do fabrycznej wersji – można sprzedać go kolejnej osobie bez większych problemów.

Toyota Proace City Verso – dane techniczne

Cena samochodu w wersji fabrycznej rozpoczyna się od 118 500 zł. Średnie spalanie tego modelu wynosi 5.2 l/100 km, natomiast moc maksymalna to 130 KM. Do wyboru są silniki takie jak 1.2 D-4T 110 KM benzyna, 1.5 D-4D 100 KM diesel, 1.5 D-4D 130 KM diesel z automatyczną i manualną skrzynią biegów.

Ford Transit

Również Ford posiada szeroką ofertę dostosowań dla osób niepełnosprawnych. W przypadku modelu Transit możliwości dopasowania zabudowy są niemal nieograniczone. Do dyspozycji są listwy podłogowe, zapięcia, pasy mocujące wózek, dodatkowe pasy krzyżowe lub biodrowe dla osoby podróżującej, uchwyty ułatwiające wsiadanie, windy, najazdy, światła. Największe wersje modelu można zaadaptować w taki sposób, by w jednej chwili mogły podróżować w nim aż 4 osoby niepełnosprawne. Do tego wszystkiego dochodzi również dość spora ilość systemów wspomagania kierowcy.

Ford Transit – dane techniczne

Ford Transit dostępny jest w różnych wersjach nadwozia - Van, Kombi M1 oraz Van z podwójną kabiną. Wśród silników do wyboru można wymienić między innymi: 2.0 New EcoBlue 105KM/310Nm, 2.0 New EcoBlue 130KM/360Nm, 2.0 New EcoBlue 170KM/390Nm, 2.0 New EcoBlue 185KM/415Nm, 2.0 EcoBlue 130KM/360Nm, 2.0 EcoBlue 170KM/390Nm. Auto jest dostępne w wersji wyposażenia Trend i Limited. Zużycie paliwa według WLTP zamyka się w przedziale od 7,6 do 9,5 l/100km, natomiast według NEDC od 5,5 do 7,5l/100 km. Jego cena startuje od 128 190 zł.

Volkswagen Transporter

Volkswagen Transporter to kolejny polecany model, który idealnie sprawdzi się dla osób poruszających się na wózkach. Dostępny jest w różnych wersjach rozmiarowych i według producenta jest jednym z najczęściej wykorzystywanych pojazdów do przewozu osób niepełnosprawnych. Możliwe jest zaadaptowanie go w taki sposób, by w jednej chwili mogły nim podróżować cztery osoby niepełnosprawne. Do dyspozycji klientów są oczywiście rampy i najazdy, systemy mocowania wózków oraz przypinania pasażerów pasami biodrowymi.

Volkswagen Transporter – dane techniczne

Zużycie paliwa w Volkswagen Transporter wynosi od 7,5 l/100 km do 10,5 l/100 km. Model został wyposażony w dużą ilość systemów wspomagających kierowcę czy cyfrowy kokpit. Do wyboru są dwie linie wyposażenia – Trendline i Comfortline. Cena tego auta w 2023 roku startuje od 141 290 zł. Samochód może mieć drzwi przesuwne z obu stron, system ochrony bocznej, asystenta bocznego wiatru, aktywny tempomat, wskaźnik ciśnienia w oponach czy asystenta utrzymania na pasie ruchu.

Finansowanie i dofinansowanie zakupu samochodu

Żeby nieco obniżyć finalne koszty zakupu samochodu dla osoby z niepełnosprawnościami, można skorzystać z dofinansowań np. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach projektu „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!” – Mobilność osób z niepełnosprawnością. Dofinansowania przyznawane są z puli środków na samochody, a wnioski o nie składa się za pośrednictwem systemu SOW.

Wniosek można złożyć on-line lub skorzystać z pomocy pracowników PFRON, którzy udzielą wskazówek, jak go wypełnić i przesłać. Znaleźć się w nim muszą informacje między innymi o rodzaju dofinansowania, przewidywanej cenie auta, orzeczenie o niepełnosprawności, dodatkowe oświadczenia i zaświadczenia od lekarza.

Można starać się także o dofinansowanie w ramach Aktywnego Samorządu, które umożliwia pozyskanie środków na dostosowanie samochodu czy uzyskanie prawa jazdy. W tym przypadku również wnioski mogą być składane przez Internet, za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia (SOW). Złożenie wniosku ułatwia posiadanie profilu zaufanego na ePUAP.

Bezpieczeństwo i komfort – kluczowe aspekty wyboru

O czym warto pamiętać, wybierając samochody dla osób z niepełnosprawnościami? Przede wszystkim o tym, by zadbać o obecność wszystkich ważnych dostosowań. W celu wyboru tych przydatnych warto skontaktować się z firmą, która zajmuje się adaptacją pojazdu. Świetnym wyborem są systemy wspomagające jazdę, fotele z pamięcią ustawienia czy automatyczna skrzynia biegów.

Warto zadbać o elektryfikację wszystkich ważnych elementów w aucie – możliwość ustawiania lusterek, foteli, szyb i ogrzewania przy pomocy przycisków, które zawsze znajdują się pod ręką to świetny wybór. Pamiętajmy również o tym, jak ważne są regularne przeglądy i dbanie o pojazd. Pozwoli to znacznie dłużej cieszyć się jego pełną sprawnością i odwlec moment wymiany samochodu, która w przypadku aut z dostosowaniami bywa nieco bardziej problematyczna.

Wiesz już jakie auto wybrać? Znajdź korzystne finansowanie!

Poszukiwania samochodu dla osób niepełnosprawnych zwykle trwają dość długo i wymagają omówionych wcześniej dostosowań. Kontaktując się z naszymi specjalistami, uzyskasz informacje o korzystnym finansowaniu takich samochodów, a także o programach, z których można skorzystać, by dofinansować zakup. Pomogą oni znaleźć idealny samochód oraz zdecydować o rodzaju i skali adaptacji najbardziej adekwatnej do potrzeb.