Pilotowanie pojazdu nienormatywnego - nowe przepisy
- 19.01.2024
- Nowydostawczy.pl
Nowe przepisy dotyczące pilotażu pojazdów nienormatywnych zaczną obowiązywać od 17 lutego 2024 roku. Dowiedź się czego dotyczą zmiany.
Zmiany jakie wejdą w życie w lutym 2024 roku dotyczą: nowych zasad oznakowania i wyposażenia pojazdów pilotujących, zmieniają się prawa i obowiązki pilota podczas pilotażu pojazdów nienormatywnych. Nowe przepisy, które wchodzą w życie mają na celu ujednolicenie wyposażenia i oznakowania pojazdów pilotujących, jak również standaryzację przepisów dotyczących kwalifikacji zawodowych pilota pojazdów nienormatywnych. Dotychczas obowiązujące normy mocno odbiegały od standardów zagranicznych. Warto podkreślić, że przepisy, które wejdą w życie 17 lutego 2024 roku będą dotyczyły nie tylko polskich przewoźników, ale także zagranicznych firm, których transport będzie odbywał się przez terytorium Polski.
Rodzaj pojazdu pilotującego
Od lutego 2024 roku każdy pojazd pilotujący będzie musiał mieć wyposażenie i oznakowanie według ustalonego wzoru. Do obsługi pilotażu dopuszczone są modele o DMC do 3,5 tony o rodzaju nadwozia BB, AF lub AG i wysokości minimum 1,7 m (bez uwzględnienia wysokości urządzeń i oznaczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4). Wśród samochodów, które odpowiadają wymagania to m.in. Citroen Berlingo czy Fiat Doblo.
Nowe przepisy wykluczają wykorzystanie samochodu osobowego o innym rodzaju nadwozia i mniejszej wysokości jako pojazdu pilotującego. Od lutego 2024 takim pojazdem nie będzie mógł być m.in. Fiat Panda.
Wysokość pojazdów wynika z podniesienia emisji sygnałów świetlnych i folii odblaskowych.
Zabudowa pojazdu do pilotowania
Oznakowanie pojazdu pilotującego
Standaryzacja oznaczenia pojazdów pilotujących przewiduje m.in. napis PILOT na białym tle oraz pasy w kolorze białym i czerwonym umieszczone na przedniej masce pojazdu, na przednich bocznych drzwiach i na klapie tylnej lub tylnych drzwiach. Samochód musi być wyposażony w minimum dwa światła błyskowe barwy żółtej z czarnym napisem PILOT, umieszczone na dachu samochodu. Samochód musi być wyposażony w minimum dwa światła wysyłające przerywany strumień światła barwy żółtej, umieszczone z przodu oraz z tyłu pojazdu.
Wyposażenie samochodu pilotującego
Samochód pilotujący musi zostać wyposażony w urządzenie pozwalające w łączność radiową, jedno urządzenie przenośne oraz urządzenie nagłośniające. W pojeździe muszą znaleźć się minimum 4 pachołki drogowe, tarcza do zatrzymania pojazdów tzw. lizak, latarka wyposażona w światło czerwone, dalmierz lub inne urządzenie (typu wysokościomierz) umożliwiające pomiar wysokości co najmniej 5 m oraz 30 m taśma miernicza.
Dodatkowo na wyposażeniu samochodu może znaleźć się światło o barwie białej lub żółtej typu “szperacz”.
Pilot pojazdy nienormatywnego - kwalifikacje
Pilot pojazdu nienormatywnego uprawniony jest do kierowania ruchem zgodnie z przepisami o kierowaniu ruchem drogowym w zakresie umożliwiającym wykonanie bezpiecznego manewru. Kluczowe w tym aspekcie jest to, że polecenia wydawane przez pilota są wiążące na tym samym poziomie, jak policjanta kierującego ruchem, a zlekceważenie sygnałów pilota jest jednoznaczne z łamaniem prawa o ruchu drogowym i będzie grozić karą grzywny zgodnie z przepisami.
Nowe rozporządzenie Ministra spowoduje utratę mocy poprzedniego, wydanego 23 maja 2012 roku. Po wejściu w życie nowych przepisów policja, ITD oraz Krajowa Administracja Skarbową będą egzekwować nowe przepisy podczas kontroli pojazdów.
Poniżej przytaczamy treść rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2023 roku, w którym zawarte zostały nowe regulacje dotyczące pilotowania pojazdów nienormatywnych.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych
Na podstawie art. 64i ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i sposób pilotowania pojazdów nienormatywnych oraz wyposażenie i oznakowanie pojazdów wykonujących pilotowanie.
§ 2.
1. Pojazd nienormatywny, który przekracza co najmniej jedną z następujących wielkości:
- 1) długość - 23,00 m,
- 2) szerokość - 3,20 m,
- 3) wysokość - 4,50 m,
- 4) rzeczywista masa całkowita - 60 t
- ma być pilotowany przez jeden pojazd wykonujący pilotowanie.
2. Pojazd nienormatywny, który przekracza co najmniej jedną z następujących wielkości:
- 1) długość - 30,00 m,
- 2) szerokość - 3,60 m,
- 3) wysokość - 4,70 m,
- 4) rzeczywista masa całkowita - 80 t
- ma być pilotowany przez dwa pojazdy wykonujące pilotowanie, poruszające się z przodu i z tyłu pojazdu nienormatywnego.
3. Pojazdy nienormatywne poruszające się w kolumnie mają być pilotowane przez dwa pojazdy wykonujące pilotowanie, poruszające się na początku i końcu kolumny.
§ 3.
1. Pojazdem wykonującym pilotowanie jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t, o rodzaju nadwozia BB, AF lub AG i wysokości nie mniejszej niż 1,7 m, bez uwzględnienia wysokości urządzeń, o których mowa w ust. 4.
2. Ustala się następujące oznakowanie pojazdu wykonującego pilotowanie:
1) napis "PILOT" umieszczony na przedniej masce pojazdu, na przednich bocznych drzwiach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu; dopuszcza się wykonanie napisu na przedniej masce pojazdu - w formie lustrzanego odbicia;
2) pasy barwy białej i czerwonej umieszczone na przedniej masce pojazdu, na bokach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu; pasów barwy białej i czerwonej na przedniej masce pojazdu nie stosuje się, jeżeli wymiary maski nie pozwalają na jednoczesne umieszczenie pasów i napisu "PILOT".
3. Wzór oznakowania pojazdu wykonującego pilotowanie, o którym mowa w ust. 2, określa załącznik do rozporządzenia.
4. Pojazd wykonujący pilotowanie wyposaża się w:
1) co najmniej dwa światła błyskowe barwy żółtej, umieszczone na dachu pojazdu symetrycznie względem podłużnej osi symetrii pojazdu; wysyłane sygnały świetlne mają być widoczne ze wszystkich stron pojazdu z odległości nie mniejszej niż 150 m przy dobrej przejrzystości powietrza i nie powinny powodować oślepiania innych uczestników ruchu;
2) światło barwy białej lub żółtej samochodowej z napisem "PILOT" barwy czarnej, umieszczone na dachu pojazdu; dopuszcza się umieszczenie tych świateł w jednej lampie zespolonej ze światłami, o których mowa w pkt 1; napis "PILOT" ma być widoczny z przodu pojazdu z odległości nie mniejszej niż 50 m przy dobrej przejrzystości powietrza;
3) dwa światła umieszczone z przodu pojazdu oraz dwa światła umieszczone z tyłu pojazdu symetrycznie względem podłużnej osi symetrii pojazdu na wysokości od 250 mm do 1500 mm od dolnej krawędzi obudowy światła do powierzchni jezdni, a odległość pomiędzy ich osiami nie może być mniejsza niż 0,6 m, które umożliwiają wysyłanie przerywanego strumienia światła barwy żółtej; wysyłane sygnały świetlne mają być widoczne z przodu pojazdu z odległości nie mniejszej niż 150 m przy dobrej przejrzystości powietrza i nie powinny powodować oślepiania innych uczestników ruchu; mają one działać tylko wówczas, gdy włączone są światła, o których mowa w pkt 1 i 2;
4) środki bezpośredniej łączności radiowej z pojazdami pilotowanymi, w tym co najmniej jedno urządzenie przenośne umożliwiające bezpośrednią łączność radiową spoza pojazdu wykonującego pilotowanie;
5) urządzenia nagłaśniające;
6) co najmniej 4 pachołki drogowe U-23 o wysokości nie mniejszej niż 750 mm, o których mowa w przepisach dotyczących szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach;
7) tarczę do zatrzymywania pojazdów;
8) latarkę umożliwiającą wysyłanie światła barwy czerwonej do dawania sygnałów innym uczestnikom ruchu drogowego podczas niedostatecznej widoczności;
9) wysokościomierz o możliwości pomiaru wysokości nie mniej niż 5 m;
10) taśmę mierniczą o zakresie pomiaru nie mniej niż 30 m.
5. Pojazd wykonujący pilotowanie może być wyposażony w umieszczone na zewnątrz dodatkowe światło barwy białej lub żółtej selektywnej, umocowane w sposób umożliwiający zmianę kierunku świetlnego (szperacz), które powinno być włączane niezależnie od innych świateł.
§ 4. Oznakowanie oraz wyposażenie, o których mowa w § 3 ust. 2, ust. 4 pkt 1-3 i ust. 5, pojazdu wykonującego pilotowanie mają być umieszczone na pojeździe w taki sposób, aby nie ograniczały widoczności drogi lub nie zasłaniały świateł, tablic rejestracyjnych lub innych tablic albo znaków, w które pojazd jest wyposażony.
§ 5.
1. Pilot na drodze wykonuje zespół czynności w celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz zminimalizowania utrudnień w ruchu drogowym podczas przejazdu pojazdu nienormatywnego lub kolumny pojazdów nienormatywnych, korzystając z pojazdu wykonującego pilotowanie.
2. Podczas pilotowania pilot:
1) zapewnia właściwą organizację przejazdu pojazdów nienormatywnych zgodnie z warunkami zawartymi w zezwoleniu na ten przejazd albo warunkami określonymi przez zarządcę drogi dla przejazdu pojazdu nienormatywnego przez most lub wiadukt, o których mowa w art. 64c ust. 11 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym;
2) sprawuje bezpośredni nadzór nad przejazdem pojazdów nienormatywnych w czasie przejazdu i postoju;
3) kieruje ruchem drogowym w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ruchu drogowym;
4) podejmuje decyzję o wstrzymaniu pilotowania w razie powstania istotnego utrudnienia w ruchu drogowym lub zagrożenia jego bezpieczeństwa.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, pilot niezwłocznie zawiadamia zarządcę drogi oraz Policję.
§ 6. Traci moc rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych (Dz. U. poz. 629).
§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIK WZÓR OZNAKOWANIA POJAZDU WYKONUJĄCEGO PILOTOWANIE
Rys. 1 Wzór oznakowania przedniej maski pojazdu.
Rys. 2 Wzór oznakowania boków pojazdu
Rys. 3 Wzór oznakowania klapy tylnej lub drzwi tylnych pojazdu
Objaśnienia
1. Opis napisu "PILOT" umieszczonego na przedniej masce pojazdu, na przednich bocznych drzwiach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu:
1) napis "PILOT" barwy czerwonej wykonany na białym tle;
2) barwa biała i czerwona wykonane z materiału odblaskowego;
3) barwa biała i czerwona powinny spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach;
4) napis "PILOT" wykonuje się w V albo VI grupie wielkości liter określonych w przepisach dotyczących szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach;
5) napis na przedniej masce ma być umieszczony symetrycznie względem podłużnej osi symetrii, w sposób możliwie najbardziej widoczny z przodu pojazdu, nad pasami, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych (Dz. U. poz. 2487);
6) napisy na przednich bocznych drzwiach pojazdu powinny być umieszczone w ich centralnej części, na tej samej wysokości co pasy, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych;
7) napis na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu, ma być umieszczony na wysokości co najmniej 600 mm, centralnie w osi symetrii pionowej.
2. Opis pasów barwy białej i czerwonej umieszczonych na przedniej masce, na bokach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu:
1) pasy barwy białej i czerwonej wykonane z materiału odblaskowego;
2) barwa biała i czerwona spełnia wymagania określone przepisami o szczegółowych warunkach technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach;
3) szerokość każdej barwy pasów jest jednakowa i wynosi od 150 mm do 200 mm;
4) wysokość pasów na przedniej masce wynosi od 210 mm do 420 mm - pokrywają one całą szerokość przedniej maski,
z dostosowaniem do linii nadwozia; dolna krawędź pasów pokrywa się z dolną krawędzią przedniej maski; pasy są ułożone pod kątem 45° (±5°) symetrycznie względem osi symetrii i skierowane wierzchołkami ku górze;
5) pasy na bokach pojazdu umieszczone pod kątem 45° (±5°) w osi podłużnej pokrywają co najmniej 60% długości każdego boku i są dostosowane do linii nadwozia, przy czym do długości każdego boku nie wlicza się długości przednich bocznych drzwi pojazdu, na których nie umieszcza się pasów; pasy umieszcza się na wysokości od 200 mm do 1200 mm; wysokość pasów wynosi od 210 mm do 420 mm;
6) pasy na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu umieszczone pod kątem 45° (±5°) symetrycznie względem osi symetrii i skierowane wierzchołkami ku górze; dolna krawędź pasów powinna pokrywać się z dolną krawędzią klapy tylnej lub drzwi tylnych, a wysokość pasów przebiegających w dolnej części powinna wynosić od 210 mm do 420 mm; górne krawędzie pasów umieszczonych po lewej i prawej stronie powinny pokrywać się z górną krawędzią klapy lub drzwi tylnych; odległość między wewnętrzną boczną krawędzią pasów przebiegających ku górze w lewej części pojazdu i wewnętrzną boczną krawędzią pasów przebiegających ku górze w prawej części pojazdu wynosi 900 mm; szerokość napisu "PILOT" na klapie tylnej lub drzwiach tylnych nie może przekraczać 850 mm; całość z dostosowaniem do linii nadwozia.
Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. z 2021 r. poz. 937).
Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 18 lipca 2023 r. pod numerem 2023/455/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597), które wdraża dyrektywę (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 241 z 17.09.2015, str. 1).